Geçmiş Zaman Konu Anlatımına "Geçmiş zaman nedir?" sorusu ile başlayalım.
Konuşma anından daha önce olan ya da yapılan işleri anlatırken kullandığımız zamana Geçmiş Zaman (Simple Past Tense) denir.
Geçmiş zaman konu anlatımı için bol bol sesli cümleler ve Türkçe-İngilizce karşılaştırmalı örneklere yer vermeye çalıştık. Bölüm sonlarında verilen mikrofonu kullanarak yapacağınız sesli etkinlikleri mutlaka deneyin. Peki "Geçmiş Zaman" nedir?
Türkçede olduğu gibi zamanı zaman yapan fiillere getirilen eklerdir. Geçmiş Zamanı iyi anlamak için daha önceden bildiğiniz diğer zamanları da incelemek faydalı olacaktır. Çünkü zamanlar arasındaki hem ortak noktaları hem de farkları anlamak cümle yapılarını daha hızlı ve iyi kavramanızı sağlayacaktır.
Örneğin şu 3 kelimeyi ("Ben - TV izlemek") kullanarak farklı zamanlarda Türkçe cümleler kuralım;
Ben TV izleRİM. (Geniş Zaman)
Ben TV izleDİM. (Geçmiş Zaman)
Ben TV izliYORUM. (Şimdiki Zaman)
Ben TV izleYECEĞİM. (Gelecek Zaman)
Yukarıdaki örnek cümlelerde "izlemek" fiiline getirilen ekleri ve zaman olarak anlamlarını görüyorsunuz. Türkçede fiillere eklenen ekler nasıl zamanı değiştiriyor/belirtiyor ise aynı durum İngilizcede de geçerlidir.
Şimdi aynı cümleleri yukarıdaki gibi farklı zamanlarda İngilizce olarak yazalım.
Örnek olarak şu eylemleri kullanalım:
(TV izlemek: watch TV) ve (Pazar günleri çalışmak: work on Sundays)
Fiile hiçbir ek gelmez veya sadece 3ncü tekil kişiler için -s eklenirse;
"Geniş Zaman"
I watch TV. (Ben TV izleRİM.)
She watches TV. (O TV izleR.)
I work on Sundays. (Ben Pazar günleri çalışIRIM.)
She works on Sundays. (O Pazar günleri çalışIR.)
Özneye uygun olarak fiilden önce am/is/are ve fiilin sonuna "-ing" eklenirse;
"Şimdiki Zaman"
I am watching TV. (Ben TV izliYORUM.)
I am working now. (Ben şimdi çalışIYORUM.)
She is watching TV. (O TV izliYOR.)
She is working now. (O şimdi çalışIYOR.)
They are watching TV. (Onlar TV izliYORlar.)
They are working now. (Onlar şimdi çalışIYORlar.)
Fiilin önüne "will" eklenirse;
"Gelecek Zaman"
I will watch TV. (Ben TV izleYECEĞİM.)
I will work on Sunday. (Ben Pazar günü çalışACAĞIM.)
She will watch TV. (O TV izleYECEK.)
They will work on Sunday. (Onlar Pazar günü çalışACAKlar.)
Geçmiş Zaman Konu Anlatımı. 1. Bölüm: Geçmiş Zaman Nedir?
!!! Gelelim asıl konumuz olan Geçmiş Zamana.
Fiile "-ed" eklenirse;
"Geçmiş Zaman"
I watched TV. (Ben TV izleDİM.)
I worked last Sunday. (Ben geçen Pazar çalışTIm.)
She watched TV. (O TV izleDİ.)
She worked last Sunday. (O geçen Pazar çalışTI.)
They watched TV. (Onlar TV izleDİ.)
They worked last Sunday. (Onlar geçen Pazar çalışTIlar.)
Gördüğün gibi Geçmiş zamanda fiiller bazen "-ed" eki alır. Fiillerin aldığı bu ek bazen de "-ied" şeklinde olabilir ve öznelere göre değişiklik göstermez.
"-ied" eki fiilin son 2 harfi ile ilgilidir. Son harf "y" ise ve "y"den önceki harf sessiz ise "-ed" eki eklerken "y" harfi "i"ye dönüşür ve gelen ek "-ied" olur. Örneğin:
"cry" (ağlamak) fiili "cried"
"try" (denemek) fiili "tried"
"supply" (tedarik etmek) fiili "supplied"
"-ed" veya "-ied" eki alan fiillere "regular" (düzenli/kurallı) fiil denir.
Geçmiş Zamanda Düzenli Fiilleri Pekiştirin - Konuşma Etkinliği
Simple Past Tense ile ilgili öğrendiklerini test edelim.
Bu etkinlikte "Simple Past Tense" yani "Geçmiş Zaman"da düzenli fiillerin kullanımını pekiştirmeniz için 20 adet sesli alıştırma hazırlanmıştır.
Lütfen "Chrome" tarayıcı kullanın ayrıca mikrofonunuzun açık ve erişim izni olduğundan emin olun.
Unutmayın hangi dil olursa olsun konuşma etkinlikleri en stresli olanlarıdır. Ne kadar çok pratik yaparsanız o kadar hızlı alışırsınız.
Endişelenmeyin sizi dışarıdan hiç kimse duyamaz.
Geçmiş Zaman Konu Anlatımı. 2. Bölüm: Olumsuz ve Soru Cümleleri?
Bu "-ed" eki sadece olumlu cümlelerde kullanılır. Olumsuz ve Soru cümlelerinde fiiller hiçbir ek almazlar. Yani:
I watched that film yesterday. (Ben dün o filmi izleDİm.) +
I didn't watch that film yesterday. (Ben dün o filmi izleMEdim.) -
Did you watch that film yesterday? (Sen dün o filmi izledin Mİ?) ?
Didn't you watch that film yesterday? (Sen dün o filmi izlemedin Mİ?) -?
Peter helped his father. (Peter babasına yardım etTİ.) +
Peter didn't help his father. (Peter babasına yardım etMEdi.) -
Did Peter help his father? (Peter babasına yardım etti Mİ?) ?
Didn't Peter help his father? (Peter babasına yardım etmedi Mİ?) -?
My sister cooked the dinner yesterday. (Dün akşam yemeğini ablam pişirDİ.) +
My sister didn't cook the dinner yesterday. (Dün akşam yemeğini ablam pişirMEdi.) -
Did your sister cook the dinner yesterday? (Dün akşam yemeğini ablan MI pişirdi?) ?
Didn't your sister cook the dinner yesterday? (Dün akşam yemeğini ablan pişirmedi Mİ?) -?
Geçmiş Zamanda Olumsuz Cümleler - Konuşma Etkinliği
Simple Past Tense Olumsuz Cümle Yapıları ile ilgili öğrendiklerini test edelim.
Bu etkinlikte "Simple Past Tense" yani "Geçmiş Zaman"da olumsuz cümle yapılarını pekiştirmeniz için 20 adet sesli alıştırma hazırlanmıştır.
Lütfen "Chrome" tarayıcı kullanın ayrıca mikrofonunuzun açık ve erişim izni olduğundan emin olun.
Geçmiş Zamandaki kurallar cümledeki Özneye göre (canlı, cansız, kız, erkek, hayvan, nesne olması farketmez) değişmez.
Mesela;
I watched TV. >> I didn't watch TV. >> Did I watch TV?
You watched TV. >> You didn't watch TV. >> Did you watch TV?
He watched TV. >> He didn't watch TV. >> Did he watch TV?
She watched TV. >> She didn't watch TV. >> Did she watch TV?
It watched TV. >> It didn't watch TV. >> Did it watch TV?
We watched TV. >> We didn't watch TV. >> Did we watch TV?
They watched TV. >> They didn't watch TV. >> Did they watch TV?
!!! Geçmiş Zamanda bahsedilen özne hangisi olursa olsun fiil kullanımı hep aynıdır.
Geçmiş Zamanda Soru Cümleleri - Konuşma Etkinliği
Simple Past Tense Soru Cümleleri ile ilgili öğrendiklerini test edelim.
Bu etkinlikte "Simple Past Tense" yani "Geçmiş Zaman"da soru cümlelerini pekiştirmeniz için 20 adet sesli alıştırma hazırlanmıştır.
Lütfen "Chrome" tarayıcı kullanın ayrıca mikrofonunuzun açık ve erişim izni olduğundan emin olun.
Geçmiş Zaman Konu Anlatımı. 2. Bölüm: Olumsuz ve Soru Cümleleri?
Buraya kadar anlatılanlar geçmiş zamanın anlatılması / anlaşılması kolay kısmıydı. Zor kısmı tabiki var. Ama o kadar da korkulacak bir durum değil.
Zor gibi görünen kısım ise bazı fiillerin "-ed" eki almaması.
Nasıl yani?
Fiiller "düzenli (kurallı)" ve "düzensiz (kuralsız)" olarak 2'ye ayrılıyor. "-ed" alan düzenli fiillere yukarıda örnek verdik.
"-ed" almayanlara ise "düzensiz (kuralsız)" fiil diyoruz. Bu fiiller "-ed" eki almayıp şekil değiştiriyor ve bunun ile ilgili hiçbir ipucu ya da kural yok. Sadece ezberlemek yerine bol tekrar gerektiren etkinliklerle bu sorun da çözülebilir. Şimdi düzensiz fiillere birkaç örnekle devam edelim.
Mesela;
"watch TV" deki "watch" (izlemek) fiili düzenli fiildir ve sonuna "-ed" eki getirilir.
Ancak "go shopping" deki "go" fiili düzenli bir fiil değildir. Yani "-ed" eki getirilmez.
Soru: Peki düzensiz fiil denilen bu fiillere hangi ek getirilecek?
Cevap: Düzensiz fiilleri düzensiz yapan şey belli bir ek veya kural olmamasıdır. Her fiil başka bir şekle dönüşür ve bu fiilleri tek tek öğrenmek gerekir.
"go shopping" = "alışverişe gitmek" ise;
I went shopping. >> I didn't go shopping. >> Did I go shopping?
You went shopping. >> You didn't go shopping. >> Did you go shopping?
He went shopping. >> He didn't go shopping. >> Did he go shopping?
She went shopping. >> She didn't go shopping. >> Did she go shopping?
It went shopping. >> It didn't go shopping. >> Did it go shopping?
We went shopping. >> We didn't go shopping. >> Did we go shopping?
They went shopping. >> They didn't go shopping. >> Did they go shopping?
Yukarıdaki örnek fiil kullanımında dikkat edilmesi gereken 2 nokta var.
* Birincisi "went" özneye göre değişmedi ve hep aynı kullanıldı ki bu işi kolaylaştıran bir durum.
* İkincisi ise "go" fiili "-ed" almayıp "went" şekline dönüştü ki bu da işin zor kısmı.
İşte "go" gibi "-ed" eki almayıp değişen fiillere "düzensiz" fiil denir.
Ve diğer düzensiz fiillerin neler olduğunu ve geçmiş zamanda neye dönüştüklerini bilmek gerekiyor.
Geçmiş Zamanda Düzensiz Fiiller - Konuşma Etkinliği
Simple Past Tense Düzensiz Fiiller ile ilgili öğrendiklerini test edelim.
Bu etkinlikte "Simple Past Tense" yani "Geçmiş Zaman"da olumlu cümlelerde kullanılan düzensiz fiilleri pekiştirmeniz için 20 adet sesli alıştırma hazırlanmıştır.
Lütfen "Chrome" tarayıcı kullanın ayrıca mikrofonunuzun açık ve erişim izni olduğundan emin olun.
Başka bir örneğe bakalım.
"kahve içmek = drink coffee"
I drank coffee. >> I didn't drink coffee. >> Did I drink coffee?
You drank coffee. >> You didn't drink coffee. >> Did you drink coffee?
We drank coffee. >> We didn't drink coffee. >> Did we drink coffee?
They drank coffee. >> They didn't drink coffee. >> Did they drink coffee?
She drank coffee. >> She didn't drink coffee. >> Did she drink coffee?
He drank coffee. >> He didn't drink coffee. >> Did he drink coffee?
It drank coffee. >> It didn't drink coffee. >> Did it drink coffee?
Robert drank coffee. >> Robert didn't drink coffee. >> Did Robert drink coffee?
My father drank coffee. >> My father didn't drink coffee. >> Did my father drink coffee?
The old man drank coffee. >> The old man didn't drink coffee. >> Did the old man drink coffee?
Geçmiş Zamanda Olumsuz Cümleler - Konuşma Etkinliği
Simple Past Tense yani Geçmiş Zaman Düzensiz Fiillerin kullanıldığı Olumsuz Cümle Yapıları ile ilgili öğrendiklerini test edelim.
Bu etkinlikte "Simple Past Tense" yani "Geçmiş Zaman"da olumsuz cümle yapılarını pekiştirmeniz için 20 adet sesli alıştırma hazırlanmıştır.
Lütfen "Chrome" tarayıcı kullanın ayrıca mikrofonunuzun açık ve erişim izni olduğundan emin olun.
Geçmiş Zamanda Soru Cümleleri - Konuşma Etkinliği
Simple Past Tense Soru Cümleleri ile ilgili öğrendiklerini test edelim.
Bu etkinlikte "Simple Past Tense" yani "Geçmiş Zaman"da soru cümlelerini pekiştirmeniz için 20 adet sesli alıştırma hazırlanmıştır.
Lütfen "Chrome" tarayıcı kullanın ayrıca mikrofonunuzun açık ve erişim izni olduğundan emin olun.
Yukarıdaki son iki örnekte kullanılan "go" ve "drink" gibi bazı fiillere "düzensiz fiil" denir. Peki fiillerin hangilerinin düzenli hangilerinin ise düzensiz olduğunu ayırt etmenin bir yolu var mı?
Cevap: 🙁 Hayır.
Peki bu fiillerin neler olduğunun yazılı olduğu, anlatıldığı bir liste var mı?
Cevap: 🙂 Evet.
Bu fiillerin neler olduğunu ve geçmiş zamanda neye dönüştüklerini nasıl öğreneceğiz?
Cevap: Bu konuda farklı yöntemler önerilebilir. Bize göre ise bu tarz kelimelerin yer aldığı etkinlik, okuma, dinleme ve konuşma çalışmalarıyla kalıcı öğrenme desteklenebilir. Yani herhangi bir kaynaktan çalışayım da hemen bu konu da bitsin diyemezsiniz. Okuma ve konuşma etkinliklerine daha çok vakit ayırmak hızlı bir çözüm olabilir.
Sık kullanılan sesli fiil listesine buradan ulaşabilirsiniz. ↓↓↓
Comments 1
I read, did the activities, listened to the voices.
5/G ༼ つ ◕_◕ ༽つ